نشاه های کمبود عناصر در گیاهان

کمبودهای شدید عناصر غذایی در گیاه به صورت علائمی مختلف قابل مشاهده است که می توان به مواردی چون تغییر رنگ، سوختگی، توقف رشد جوانه های انتهایی، تغییر شکل میوه ها، تفاوت در عملکرد، زودرسی، دیررسی، کوچک شدن میوه ها، نارسایی در رشد، کاهش گسترش ریشه و کاهش خاصیت انبارداری میوه ها اشاره نمود. لازم به ذکر است که نشانه های کمبود، گاهی مشابه هم بوده و همچنین عوامل دیگری چون تغییرات دما، استفاده از سموم، حشرات، باد و دیگر عوامل طبیعی نشانه هایی را از خود به جای می گذارند که مشابه علائم کمبود است. به همین دلیل، تشخیص و معالجه کمبود عناصر غذایی از روی علائم ظاهری باید با احتیاط و به وسیله کارشناسان با تجربه انجام گیرد.

کمبود نیتروژن در گیاه

نیتروژن یکی از اولین و رایج ترین عناصر محدودکننده رشد گیاهان میباشد. اولین نشانه های کمبود نیتروژن ابتدا در برگ های پایینی (برگ های مسن) ظاهر میشود. در اثر کمبود نیتروژن، برگ ها به رنگ سبز مایل به زرد در می آیند. از دیگر نشانه های کمبود نیتروژن میتوان به کوچک شدن برگ ها، باریک و طویل شدن ساقه و همچنین عدم تشکیل شاخه های جانبی اشاره کرد. برای تغذیه گیاه با نیتروژن میتوان از کودهای اوره، آمونیوم نیترات، آمونیوم سولفات، پتاسیم نیترات و سایر کودهای نیتروژن دار، مطابق توصیه کارشناسان، استفاده نمود.

کمبود فسفر در گیاه

فسفر بعد از نیتروژن رایج ترین عنصر غذایی گیاهان بوده که در تولید اندامهای زایشی (تشکیل گل و دانه)، ریشه زایی، تشکیل میوه، افزایش اندازه میوه و زودرسی گیاهان نقش به سزایی دارند. نشانه های کمبود ابتدا در برگهای پیر (پایینی) مشاهده می شود. در اثر کمبود فسفر، برگ ها به رنگ سبز تیره مایل به آبی یا ارغوانی (بنفش) در می آیند و گاهی لکه ها و یا نوارهایی به همین رنگ بر روی پهنک برگ ظاهر می شود. از بارزترین نشانه های کمبود فسفر، ایجاد رنگ ارغوانی در برگ ها و کوتولگی گیاه میباشد از رایج ترین کودهای فسفره میتوان به سوپر فسفات ساده(معمولی)، سوپر فسفات تریپل و آمونیوم فسفات اشاره کرد.

کمبود پتاسیم در گیاه

از نقش های پتاسیم در گیاه میتوان به افزایش مقاومت گیاهان در برابر سرمازدگی، آفات، بیماری ها و افزایش کیفیت محصول اشاره نمود. نشانه های کمبود پتاس ابتدا در برگهای پایینی گیاه مشاهده میگردد که در اثر کمبود، رشد گیاه کند شده و لبه برگهای پایینی نکروزه شده و به طرف پایین خمیده میشود و ممکن است گیاه ریزش برگ پیدا کند. کاهش استحکام ساقه، برنزه شدن و خشک شدن حاشیه برگهای مسن (پایینی)، تولید میوه و دانه های ریز و حساسیت به آفات و بیماری ها از دیگر نشانه های کمبود پتاس در گیاه است. پتاسیم سولفات و پتاسیم نیترات و پتاسیم کلرید از کودهای مصرفی برای تغذیه گیاهان برای برطرف کردن کمبود پتاسیم میباشد.

 کمبود کلسیم در گیاه

کلسیم نقش مهمی را در استحکام دیواره سلول های گیاهی ایفا میکند. همچنین کلسیم در توسعه ریشه و کاهش خسارت ناشی از شرایط نامساعد محیطی مثل خشکی، گرما و سرمازدگی نقش دارد. نشانه های کمبود آن در برگهای بالایی و اندامهای ذخیرهای و میوه ها بوجود می آید . نشانه های کمبود این عنصر بیشتر در حاشیه برگ ها دیده میشود، در نتیجه برگ به شکل فنجانی رو به پائین دیده میشود. ایجاد بیماری  لکه تلخ  در سیب و پوسیدگی گلگاه در گوجه فرنگی از دیگر اثرات کمبود کلسیم در گیاه است. برای برطرف کردن کمبود کلسیم در گیاه میتوان از کلسیم نیترات، کلات کلسیم و سایر کودهای کلسیمدار استفاده نمود.

کمبود گوگرد در گیاه

گوگرد یکی دیگر از عناصر ضروری برای گیاهان می باشد. افزایش مقاومت گیاهان به بیماری ها از وظایف این عنصر در گیاهان به شمار میرود. مهمترین علامت کمبود این عنصر در گیاه کاهش رشد و ایجاد رنگ سبز  متمایل به زرد(سبز کمرنگ) در برگهای جوان میباشد. از مهمترین کودهای گوگردی میتوان پتاسیم سولفات، منیزیم سولفات و روی سولفات را نام برد.

کمبود منیزیم در گیاه

منیزیم در ساختمان کلروفیل شرکت میکند. در اثر کمبود منیزیم، بین رگ برگ ها به رنگ زرد در می آیند و در صورت کمبود شدید، برگ ها به رنگ ارغوانی در آمده و در نهایت شروع به ریزش میکنند. نشانه های کمبود منیزیم ابتدا در برگهای پیر(پایینی) گیاه مشاهده می شود. این عنصر به راحتی از خاک شسته می شود. برای رفع کمبود این عنصر، از منیزیم کلرید و منیزیم سولفات استفاده میشود

کمبود آهن در گیاه

آهن یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده ساختمان کلروفیل می باشد. در صورت کمبود آهن، برگ های جوان به رنگ زرد در آمده اما رگبرگ ها سبز باقی می مانند. ضعف عمومی گیاه، توقف رشد شاخساره ها و جوانه انتهایی و ریزش شدید برگ و میوه از دیگر نشانه های کمبود این عنصر می باشد. به منظور پیشگیری از بروز کمبود آهن اقدامات زیر را میتوان انجام داد: بیل زدن در پای درختان، اضافه کردن مواد آلی به خاک، آب مناسب آبیاری، مصرف متعادل کود حیوانی و کود فسفره، کاشت ارقام و گونه های مقاوم به کمبود آهن و خودداری از مصرف زیاد آب در پیشگیری از کمبود آهن مؤثر هستند. کودهای کلات آهن، آهن سولفات برای رفع کمبود مناسب هستند.

کمبود روی در گیاه

عنصر روی نقش اساسی در افزایش مقاومت گیاه در برابر برخی بیماریها دارد. گیاهانی مانند ذرت، برنج، حبوبات، مرکبات و درختان میوه به خصوص انگور بیشترین عکسالعمل را نسبت به کمبود روی از خود نشان میدهند. برخی گیاهان مانند هویچ، گیاهان علوفهای و جو مقاومترین گیاهان در برابر کمبود روی هستند . ریزش برگهای جوان، گل ها و میوه ها(گاهی تا 12 درصد میوه ها میریزند) قبل از رسیدن، بدشکلی میوه ها، توقف رشد، نازک و شکننده شدن ساقه ها، کم شدن فاصله میانگره ها، کمرنگ شدن بین رگبرگها در برگهای تقویت گیاهان زراعی جوان به صورت لک های موجدار شدن انتهای برگ و همچنین ایجاد کم پشتی(حالت کچلی) شاخه های بالای گیاه از نشانه های کمبود این عنصر میباشد.

کمبود منگنز در گیاه

تسریع در رسیدگی میوه و تشکیل بذر از نقش های منگنز در گیاه می باشد. نشانه های کمبود آن ابتدا در برگهای جوان(بالایی) ظاهر می شود. مهمترین نشانه کمبود منگنز، کلروز بین رگبرگ ها می باشد که معمولاً تمام قسمت های بالای گیاه را فرا میگیرد. کمبود آهن و منگنز شبیه هم می باشند؛ ولی در کمبود منگنز بر  خلاف کمبود آهن، قسمت نوک و حاشیه برگها به صورت سبز باقی میماند. در بین گیاهان، غلات  مخصوصاً جو و یولاف، چغندرقند، سیب زمینی، انگور و درختان میوه حساسیت بیشتری به کمبود منگنز از خود نشان میدهند. از کودهای مهم منگنز میتوان به منگنز سولفات و کلات منگنز اشاره نمود که هم به صورت خاکی و هم محلول پاشی به کار میرود.

کمبود مس در گیاه

از وظایف عنصر مس در گیاه میتوان به تولید دانه در گیاه اشاره کرد . اولین نشانه های کمبود آن در برگهای بالایی(جوان) مشاهده میشود. پیچیده شدن برگ ها بخصوص برگ های غلات، توقف رشد، زرد شدن بین رگبرگها، بی رنگ شدن نوک برگها در حالی که لبه برگها سبز هستند، کاهش تعداد دانه و ایجاد حالت رُزت گیاه از دیگر نشانه های کمبود مس در گیاهان میباشد. گیاهان خانواده غلات مانند گندم، جو، برنج و ذرت به کمبود مس حساس هستند. از کودهای مهم مس میتوان به مس سولفات (کات کبود) اشاره نمود که به صورت محلول پاشی و خاکی میتوان مصرف نمود.

کمبود بُر در گیاه

عنصر بُر نقش عمدهای در تشکیل برگ و گل دارد . نشانه های کمبود بُر در برگ، شاخه، میوه و حتی ریشه گیاهان بروز میکند. کمبود آن ابتدا در برگهای جوان و سرشاخه ها بروز مینماید.

برای برطرف نمودن انواع کمبود عناصر در گیاهان می توانید از کود های ارگانیک شرکت سبوسیب استفاده کنید
برای مشاهده کود های ارگانیک کلیک کنید